به قلم لیدا شیخزاده…
اهمیت برنامه ریزی
داشتن برنامه ریزی در زندگی باعث میشود که در انجام کارها پیشرفت داشته باشیم و بتوانیم از زمان خود به خوبی استفاده کنیم. یکی از مهمترین ویژگی افراد موفق داشتن برنامه و زمانبندی مناسب برای انجام کارهای خود در طول شبانه روز میباشد. گاهی با انباشته شدن کارها بر روی یکدیگر اولویت دادن به آنها برایمان سخت میشود و توان رسیدگی به امور مختلف را در مدت زمان مشخص از دست میدهیم؛ همچنین باید بتوانیم زمانی را در طول شبانه روز به خود اختصاص دهیم و خود را وسط مشغلههای روزانه از یاد نبریم. در این شرایط با داشتن برنامه روزانه و زمانبندی مشخص میتوانیم به کلیه امور رسیدگی کنیم.
چگونه برنامه ریزی کنیم؟
مهمترین عامل در رسیدن به اهداف، داشتن برنامهای دقیق و زمانبندی مناسب در کلیه امور زندگی میباشد. در صورت وجود برنامه مشخص رسیدن به هدف به مراتب سادهتر و سریعتر خواهد بود. باید توجه داشت که هدفی که انتخاب میکنید باید منطقی باشد و با توجه به ویژگیها، تواناییها و امکاناتتان انتخاب شود. هدف خود را بشناسید و به طور دقیق آن را بررسی کنید، نقاط قوت و ضعف آن را شناسایی نمایید و روی هدفتان تمرکز کنید. برای هدفتان تصویر ذهنی بسازید و سعی کنید که آن را اجرا کنید.
چرا باید برای کارهای خود برنامه ریزی کنیم؟
هدف از برنامه ریزی این است که بتوانیم با مدیریت زمان و مشخص کردن اهمیت کارهایی که در پیش رو داریم به تمام کارهایمان برسیم. ویژگی مشترک تمام مدیران موفق داشتن برنامه ریزی دقیق است که در آن فهرستی از کلیه اقدامات دارای اهمیت و زمانی که میتوانند به هر یک اختصاص دهند نوشته شده است. به این وسیله میتوانند سریعتر از حالت عادی به اهداف خود برسند.
جالب است بدانید که هر یک دقیقهای که شما صرف برنامه ریزی میکنید باعث میشود ۱۰ دقیقه در زمان اجرا صرفه جویی شود. دلایل زیادی میتوان نام برد که اهمیت برنامه ریزی را برای ما مشخص میکند اما مهمترین دلیلی که برنامه ریزی برای ما دارد این است که برنامه ریزی نداشتن برای هر کاری یکی از مهمترین دلایل هر شکستی است؛ پس داشتن برنامهای مشخص و علم به این موضوع که چگونه برنامه ریزی کنیم کمک چشمگیری در کاهش شکست و افزایش احتمال موفقیت خواهد کرد.
هدف از برنامه ریزی موفق چیست؟
سعی کنید که زمان بهخصوصی را برای برنامه ریزی مشخص کنید. مثلاً اول هر هفته، آخر هر شب، ابتدای روز و یا هر زمان دیگری که راحت هستید و تمرکز کافی برای زمانبندی کارهایتان دارید. موضوعی که باید به آن توجه کنید این است که حتماً برنامه خود را در جایی ثبت نمایید و برای این منظور میتوانید یک دفتر برنامه ریزی هفتگی تهیه کنید یا اگر با تکنولوژی راحتترید میتوانید از نرمافزارهایی مانند گوگل کلندر برای برنامه ریزی استفاده نمایید. در ادامه هنگامی که ابزار کار را فراهم کردید میتوانید شروع به برنامه ریزی کنید.
تکنیک های برنامه ریزی
حالا که دانستیم برنامه ریزی چه اهمیت بالایی دارد، زمان آن رسیده که بدانیم تکنیک های برنامه ریزی موفق چیست و باید چگونه برنامه ریزی کنیم؟ در ادامه به 7 مورد از راه های برنامه ریزی کردن اشاره خواهیم کرد تا بتوانید با استفاده از آن ها، موفقیت را برای خودتان دست یافتنی تر از همیشه کنید…
1. تهیه چک لیست روزانه
تهیه چک لیست روزانه، بهترین و مهم ترین راهی است که میتوانیم برای داشتن یک برنامه ریزی مناسب داشته باشیم. حالا تهیه این چک لیست چگونه است؟
یک دفترچه بردارید. هر روز کارهایی را که احتمال میدهید یادتان میرود و یا خیلی مهم هستند را بنویسید. جلوی آنها یک مربع کوچک بگذارید و هر شب برنامه آن روزتان را چک کنید و ببینید چند مورد از آن کارها را انجام دادید. در نهایت در مربع های رو به روی کارهای انجام شده تیک بزنید. به همین راحتی!
فقط این کار را به صورت هر روزه و مداوم انجام دهید تا ذهنتان به این موضوع عادت کند و مسیر عصبی آن برایش ساخته شود و بتوانید با این روش، بهترین برنامه ممکن را داشته باشید.
اینجا دوباره برمیگردیم به جمله “بنویسید تا اتفاق بیفتد”. چون شما با نوشتن این برنامه، خودتان را متعهد میکنید که حتماً کارهای نوشته شده را عملی کنید.
2. اولویت بندی کنید
اولویت بندی هم یکی از بخش های فوق العاده مهم در اصول یک برنامه ریزی موفق است. چون میتوانید کارهایی که مهم هستند را بشناسید و طبق آنها پیش بروید و وقتتان را صرف کارهای الکی نکنید.
بعد از این که اولویت هایتان را مشخص کردید، کارتان خیلی راحت تر میشود و میدانید که باید برنامه تان را بر چه اساسی طراحی کنید. اگر آن ها را مشخص نکنید، نمیدانید باید به کدام سمت حرکت کنید و ممکن است به بیراهه کشیده شوید.
3. برنامه خود را قابل تغییر قرار ده
قابل تغییر قرار دادن برنامه، یعنی کاری کنیم که اگر به هر دلیلی نتوانستیم یکی از برنامه های آن را انجام دهیم، تداخلی بین برنامه ریزی کاری آن روز پیش نیاید. به عبارت دیگر کاری کنیم که انجام ندادن یکی از کارها، مانعی برای انجام دادن سایر کارها نباشد.
چون بالأخره ممکن است مشکلی پیش بیاید و نتوانیم آن کار را انجام دهیم و اگر برنامه انعطاف پذیری نداشته باشیم، کل روزمان رو به بطالت خواهد رفت. پس برنامه تان را طوری بنویسید که انعطاف پذیر و قابل تغییر باشد.
4. قورباغه را قورت دهید!
سعی کنید برنامه تان را بر اساس میزان انرژی و انگیزه خود تنظیم کنید. مسلماً شما هنگام ظهر و زمانی که بسیار خسته هستید و در حال استراحتید، نمیتوانید کار مهم و سختی را انجام دهید. درست است؟
قورباغه را قورت بده یعنی دقیقاً این کارهای سخت را به عنوان اولین کارتان قرار دهید. قطعاً انجام دادن این کارهای مهم در زمان بی حالی، نه تنها کمکتان نخواهد کرد، بلکه شما را از برنامه ریزی متنفر میکند…
5. برنامه را به صورت واضح مشخص کنید
برخی از افراد برنامه خود را به صورت بسیار کلی مینویسند. مثلاً دانش آموزان مینویسند “درس خواندن!”
خب این چه نوع برنامه ریزی است؟ برنامه ریزی یعنی دقیقاً مشخص کنید چه میخواهید و بدانید چه کاری میخواهید انجام دهید. این کار کاملاً غلط است.
اگر واقعاً برنامه تان درس خواندن است، بنویسید که دقیقاً کدام درس را، چقدر، با چه کیفیتی، چند صفحه و… میخواهید بخوانید. دقیق مشخص نکردن برنامه همانا، انجام ندادن آن نیز همانا…
6. به خودتان استراحت دهید!
سعی نکنید برنامه تان را طوری تنظیم کنید که مدام کار کنید! بدن شما به استراحت هم نیاز دارد و نمیتواند فقط کار کند. باید به میزان کافی زمان برای استراحت خود در نظر بگیرید.
البته در زمان استراحتتان فقط باید استراحت کنید! نه این که مدام در شبکه های اجتماعی بگردید و تلویزیون تماشا کنید. به ذهنتان به طور کامل استراحت دهید و بگذارید کمی آرامش را تجربه کند.
7. برای خودتان جریمه تعیین کنید!
حالا که با راه های بالا، یک برنامه درست و حسابی برای خودتان تنظیم کردید، وقتش است که خودتان را مجبور کنید تا این برنامه عالی انجام شود.
برای اینکه برنامه را ریز به ریز عملی کنید، میتوانید برای خودتان جریمه تعیین کنید.
به طور مثال با خودتان بگویید که اگر من نتوانستم امروز فلان بخش از برنامه را انجام بدهم، فردا دو برابر آن را عملی خواهم کرد. یا فلان مبلغ برای کمک به نیازمندان کنار میگذارم. با این کار واقعاً مجبور میشوید تا برنامهتان را مو به مو اجرایی بکنید تا مشمول جریمه خودتان نشوید.
البته حواستان باشد که حتماً جریمه ای را که مشخص کردید، پرداخت کنید وگرنه هیچ تأثیری برای شما ندارد.